Segundo a Sentenza ditada pola Sala do Social do Tribunal Superior de Xustiza de Galicia, de data de 12 de marzo de 2018, no Recurso de Suplicación 4277/2017, o criterio para a aplicación ou non do convenio do metal debe basearse no material utilizado para a elaboración das próteses dentais e non en función da clasificación da actividade de protésico dental no correspondente CNAE 3250.

Neste senso a Sentenza referida pronuúnciase do seguinte xeito: […] O criterio de atender ao material co cal se realizan as próteses dentais non é un criterio  irrazonable pois, aínda que certamente quen realiza as próteses dentais é sempre un  protésico dental calquera que sexa o material utilizado, iso non significa necesariamente que as técnicas aplicadas sexan as mesmas, co cal o traballo non é o mesmo

O criterio de determinar o convenio aplicable ás empresas de elaboración de próteses dentais en función do material que utilizan na elaboración é un criterio que foi asumido pola Comisión Consultiva Nacional de Convenio Colectivos na consulta que, en relación a outra reclamación similar, solicitoulle o propio Xulgado do Social que ditou a sentenza obxecto do presente recurso. Resulta oportuno aquí lembrar que os seus ditames, sen ser vinculantes, si se deben valorar como  orientativos dadas as funcións que legalmente asume.

Feita esta precisión de carácter máis xeral, a súa aplicación ao caso de autos conduce a aplicar o convenio do vidro pois a empresa alega que as próteses dentais que elabora son de cerámica, e o traballador non acreditou de ningún xeito a utilización de metal para a súa elaboración, debéndose mesmo precisar que, nalgún caso xudicializado en que non se acreditou o carácter metálico da maioría dos produtos comercializados pola empresa, negouse a aplicación do convenio do metal (STSJ/País Vasco de 22/2/2011, RS 32/2011). Precisamente a ausencia de metal na elaboración das próteses dentais no caso da empresa demandada determina que a ningún traballador ou traballadora da mesma aplíqueselle o convenio do metal, co cal non existe vulneración algunha do principio xurisprudencial de unidade de convenio para cada empresa -un principio que, devandito sexa de paso, tampouco é un principio de carácter universal, pois así mesmo a xurisprudencia admite a aplicación de varios convenios colectivos a unha mesma empresa cando existan actividades igualmente principais e autónomas: principio de especificidade.

O vendedor está obrigado a entregar ao consumidor e usuario produtos que sexan conformes co contrato, é dicir, que neste caso, o  protésico dental, está obrigado a entregar os produtos sanitarios a medida conforme o prescrito, no suposto de ausencia de conformidade, e segundo regúlase no artigo 118 do  R.D. Lexislativo 1/2007, o consumidor e usuario ten dereito á reparación do produto, á súa substitución, á rebaixa do prezo ou á resolución do contrato, de acordo co previsto neste título.

O artigo 123 do Real Decreto Lexislativo 1/2007, do 16 de novembro, establece un período de garantía de dous anos para os produtos sanitarios.

Con todo, este período de garantía non sería válido para algunhas próteses dentais que están pensadas para exercer unha función que require un desgaste máis rápido, por exemplo, as  férulas de descarga.

Por lei, os laboratorios  protésicos ofrecen unha garantía mínima de dous anos para defectos de fabricación nos seus produtos, aínda que isto depende en gran medida do tipo de prótese dental realizada e o material escollido. Nalgúns casos, como pode ser o dos implantes dentais, esta garantía pode estenderse ata os dez anos. Cando o  protésico  entregue a prótese dental debe facer entrega con ela dos documentos que certifican a calidade dos materiais utilizados e que servirán como garantía

A acción para reclamar o cumprimento da garantía prescribirá aos tres desde a entrega do produto, salvo os supostos de suspensión do prazo por reparación ou substitución do produto.

Os laboratorios de prótese dental son establecementos sanitarios baixo a tutela e supervisión da Consellería de Sanidade e teñen que estar dirixidos por  protésicos dentais titulados ou habilitados e debidamente colexiados e deben ter a autorización sanitaria de funcionamento outorgada pola correspondente Consellería de Sanidade para fabricar produto sanitario a medida, —próteses dentais—.

Os centros de  fresado son centros industriais non aptos para a fabricación de  producto sanitario a medida, aínda que si poden fabricar produto intermedio que será o que terá que terminar forzosamente un laboratorio de prótese dental, limitándose a unha fabricación industrial e a lexislación que os regula é diferente en parte á dos laboratorios de prótese dental.

1.- De acordo co establecido no artigo 4, apartado un da Lei 37/1992, do 28 de decembro, do Imposto sobre o Valor Engadido (BOE do 29 de decembro), estarán suxeitas ao citado Imposto as entregas de bens e prestacións de servizos realizadas no ámbito espacial do Imposto por empresarios ou profesionais a título  oneroso, con carácter habitual ou ocasional, no desenvolvemento da súa actividade empresarial ou profesional.

2.- O artigo 20, apartado un, número 5º da mesma Lei declara que están exentas do Imposto as prestacións de servizos realizadas no ámbito das súas respectivas profesións por  estomatólogos,  odontólogos, mecánicos dentistas e  protésicos dentais, así como a entrega, reparación e colocación de próteses dentais e  ortopedias maxilares realizadas polos mesmos, calquera que lla persoa a cuxo cargo se realicen ditas operacións.

Están exentas do Imposto sobre o Valor Engadido as entregas de próteses dentais (fabricadas polo  protésico), así como as prestacións de servizos realizadas por  protésicos dentais que estean facultados para realizar as devanditas operacións no desenvolvemento da súa profesión conforme ao previsto no Real Decreto 1594/1994, aínda que actúen por medio dunha sociedade ou entidade, sen que sexa obstáculo para a aplicación da exención o feito de que o destinatario das operacións sexa outra empresa mercantil que se dedica á mesma actividade de confección de próteses dentais e que á súa vez entregará as mesmas a dentistas e  odontólogos.

Consulta Vinculante nº V1118-18, de 30 de abril de 2018

A Lei impide que unha clínica dental poida ter un laboratorio de prótese dental na mesma en base aos seguintes preceptos:

1º.- O Real Decreto Lexislativo 1/2015, de 24 de xullo, polo que se aproba o texto refundido da Lei de garantías e uso racional dos medicamentos e produtos sanitarios establece:

” Artigo 4. Garantías de independencia. Sen prexuízo das incompatibilidades establecidas para o exercicio de actividades públicas, o exercicio clínico da medicina, odontoloxía, veterinaria e outras profesións sanitarias con facultade para prescribir ou indicar a dispensación dos medicamentos, serán incompatibles con calquera clase de intereses económicos directos derivados da fabricación, elaboración, distribución e comercialización dos medicamentos e produtos sanitarios.

2º.- O Real Decreto 1594/1994, de 15 de Julio, polo que se desenvolve o previsto na Lei 10/1986, que regula a Profesión de  Odontólogo  Protésico e  Higienista Dental, na súa articulo 2.1 establece:

” Artigo 2.

1º.- As consultas dentais, como espazo físico destinado unicamente a este fin, deberán cumprir, ademais dos requisitos adicionais establecidos polas Comunidades Autónomas para obter a autorización de apertura, os que se determinan a continuación……”

Na súa virtude, por unha banda o Odontólogo non pode ter intereses derivados da fabricación e comercialización das próteses dentais e, por outra banda as clínicas dentais son espazos físicos destinados exclusivamente ao devandito fin polo que nin fisicamente nin xuridicamente pódese instalar un laboratorio dentro dunha clínica.

Debe establecerse, co obxecto de poder determinar a clasificación correcta que corresponde aos protésicos dentais nas Tarifas do Imposto sobre Actividades económicas, a distinción entre protésicos que realizan a fabricación dos aparatos de próteses dentais e aqueles outros que non executan materialmente a elaboracion destes, limitándose no exercicio da súa profesión a poñer os seus coñecementos técnicso ao servizo de terceiras persoas.

Así pois, en función da diferenciación reseñada cómpre indicar que no primeiro caso, isto é, protésicos ou talleres laboratorios de prótese dental que realizan a fabricación de tales aparatos e que polo tanto desenvolven unha actividade industrial por canto que a mesma supón a ordenación por conta propia de medios de produción e de recursos humáns coa finalidade de intervir na produción de bens isto é, a obtención dos devanditos aparatos de próteses dentais, estariamos en presenza dunha actividade empresarial clasificada por conseguinte na sección primeira das Tarifas do imposto, concretamente no epígrafe 392.2 que comprende a fabricación de aparatos e próteses dentais e ortopedia, e no que así mesmo se deben considerar incluidos non só a elaboración e fabricación de tales aparatos senón tamén a realización polo fabricante de cantos proxectos, cálculos e traballos preparatorios ou complementarios resulten imprescindibles para levar a cabo a produción de tales próteses dentais, talos como o deseño, estudo, preparación… das devanditas próteses.

No segundo suposto reseñado, isto é, protésicos que non elaborar materialmente os aparatos senón que se limitan no exercicio da súa profesión a poñer os seus coñecementos técnicos ao servizo de terceiras persoas, aportando as súa ideas, efectuado deseños, estudos, medicións e demáis traballos preparatorios encamiñados á obtención das próteses dentais sen que, en ningún caso, leven a cabo a realización material ou fabricación destas, encontrámonos cunha actividade profesional clasificada no grupo 837 da sección segunda das Tarifas “Protésicos e Hixienistas Dentais”. Debe lembrase aquí que, como non podía ser de outro xeito, a natureza e carácter da actividade (profesional) esixe que a clasificación anterior (grupo 837, sección segunda) únicamente sexa aplicable aos suxeitos pasivos do imposto que sexan persoas físicas, esixencia imposta así mesmo pola regra 3ª.3 da Instrucción.

Por conseguinte, no epígrafe 392.2 clasificaranse aqueles protésicos dentais, titulares de laboratorios e talleres, xa sexan persoas físicas ou xurídicas, que efectúen materialmente os traballos de fabricación das próteses, estando incluido no dito epígrafe cantos traballos preparatorios ou complementarios resulten imprecindibles para a realizaciín dos ditos aparatos.

No grupo 837 da sección segunda clasificaranse aqueles protésicos profesionais, que como xa quedou evidente sexan persoas físicas, e que realicen os estudos, deseños, medicións… poñendo a súa formación técnica a disposición de terceiros, isto é, trátase dunha mera prestación de servizos profesionais, sen que en ningún caso executen os traballos materiais de fabricación ou elaboración das correspondentes próteses.

Non se pode ter nun mesmo local clínica e laboratorio, debido a que o Real Decreto 1594/1994, do 15 de xullo, polo que se desenvolve o previsto na Lei10/1986, que regula a profesión de  Odontólogo,  Protésico e  HiXienista dental, no seu Artigo 2.1. establece que:

“As consultas dentais, como espazo físico destinado únicamente a este fin….”.

Por tanto as Clínicas Dentais deben un espazo físico destinado exclusivamente ao fin de Clínica e non outros.

Pola súa banda, o Artigo 8.1 da mesma norma apuntada establece

“O exercicio da actividade profesional do  Protésico dental desenvolverase no laboratorio de prótese, que é un establecemento situado nun espazo físico inmoble dedicado unicamente a este fin…”.

Polo tanto os laboratorios de Prótese Dental tamén deben ocupar un espazo físico dedicado unicamente ao fin de laboratorio.

Legal non, pero si ética. O desenvolvemento profesional continuo é fundamental para levar a cabo unha práctica profesional actualizada e de calidade. Cada prótese ou dispositivo é unha obra artesanal única e personalizada que ten de cumplir todolos requisitos necesarios, tanto funcionais como estéticos, polo que -para desempeñar a profesión- ademáis dos coñecementos técnicos e sanitarios (propiedades químicas e físicas dos materiais, técnicas de traballo e uso de maquinaria e instrumental, anatomía oral e facial, etc.), o protésico dental precisa ser habilidoso coas súas mans e perfeccionarse como profesional co paso do tempo, para adquirir unha requerida experiencia na súa labor creativa.

A normativa estatal e a Autonómica de 2008,  absurdamente, non consideran aos laboratorios establecementos sanitarios e por iso non se require autorización algunha da Consellería de Sanidade, que excepción da licenza de fabricante.

Devandito isto a posta en funcionamento dun laboratorio require realizar trámites ante as seguintes Administracións Públicas:

1. Axencia Estatal de Administración Tributaria.
2. Administración Municipal.
3. Consellería de Sanidade da Xunta de Galicia.
4. Tesourería Xeral da Seguridade Social

1.- Axencia Estatal Da Administración Tributaria (AEAT)

A primeira actuación administrativa consiste na cumplimentación da declaración censual de alta no Rexistro Nacional de Actividades a través do modelo 036 que será presentado na Delegación Territorial da Axencia Tributaria e no que se fará constar a solicitude do NIF, a data de inicio de actividade e os deberes fiscais en materia de IRPF, IVE, e IAE.

En todo caso, a data de inicio deberá coincidir con aquela que consta no alta do IAE, nacendo a partir deste intre o deber de presentar as declaracións que se derivan do réxime fiscal declarado.

O alta no IAE formalizarase no modelo 840 que deberá presentarse antes dun mes desde inicio da actividade na Delegación Territorial da AEAT ao nas Entidades locais (Concellos ou Deputacións Provinciais) que teñan asumida por delegación a xestión censual do imposto.

Esta declaración deberá presentarse aínda que se teña a condición de actividade exenta por volume de operacións, salvo que a cota resultante sexa cero. En canto ao epígrafe do IAE, o laboratorio, por ter como obxecto a fabricación dun produto sanitario a medida, está incluído no epígrafe 392.2 sobre “Fabricación de aparellos de próteses e  ortopedia”, sen prexuízo da inclusión simultánea, do profesional no epígrafe 837 de “Protésicos e  higienistas dentais”, cando exerza a profesión ben de fronte ao público, ou preste un servizo no laboratorio de achega de ideas e solucións, preparación de deseños, estudos, medicións, etc. para a elaboración da prótese.

2.- Administración Local: Licenza de Apertura

As actividades de fabricación de prótese están suxeitas a licenza previa de apertura estando clasificadas como perigosas. A solicitude deberá presentarse no Concello do termo Municipal no que se desenvolva a actividade debendo acompañar, en todo caso, a seguinte documentación:

1. Solicitude dirixida ao Alcalde.
2. Proxecto técnico e memoria descritiva detallando as características da actividade cos sistemas correctores que se propoñan utilizar.
3. Orzamento e Planos de emprazamento.
4. Autoliquidación da taxa, en réxime de depósito previo, cando así o establecera o Concello na correspondente Ordenanza.

Transcorrido o prazo de catro meses sen que recaese nin se notificase Resolución expresa procederase denunciar a mora perante o Concello e a Comisión Provincial da Consellería de Medio Ambiente da Xunta de Galicia. Transcorridos dous meses desde a denuncia poderá considerarse outorgada a licenza por silencio administrativo, agás que a Comisión notificase o seu ditame desfavorable e este estivese pendente de execución polo Concello.

Tamén é obxecto desta licenza a comprobación de que a actividade está autorizada polo Plan Urbanístico do Concello na zona e lugar de localización pretendido, podendo ser denegada por incompatibilidade con aquel.

Administración Local: Licenza de Obra

Cando lla prevexa realizar obras no laboratorio deberá presentarse solicitude de licenza  conxunta e simultaneamente que de apertura, sendo a concesión desta última, previa a aquela. A solicitude deberá ir acompaña, como mínimo, da seguinte documentación:

1. Proxecto, básico e de execución redactado por arquitecto ou arquitecto técnico industrial, dependendo do tipo de intervención que se trate, a escala 1:2000, co contido esixido pola normativa en materia de disciplina urbanística da Comunidade Autónoma.

Para obter a licenza non se require que o proxecto estea visado polo Colexio profesional correspondente. Este requisito será preceptivo no momento da execución das obras. No caso de obras menores só será necesario memoria valorada. O proxecto pode ser o mesmo que se presente para a concesión da licenza de apertura, coas adaptacións oportunas realizadas polo técnico competente.

2. Autoliquidación da taxa, en réxime de depósito previo ou liquidación provisional cando así o establecera o Concello na correspondente Ordenanza Fiscal.

No caso de licenza de obra menor o prazo máximo para resolver e notificar será dun mes, ampliándose a tres se é unha obra maior. Transcorrido estes prazos sen que se notificou resolución expresa a licenza deberá entenderse concedida por silencio administrativo. Con todo, o silencio será negativo cando a solicitude e o proxecto no que se apoie sexa contraria á ordenación urbanística.

Outorgada a licenza, ou iniciadas as obras con ou sen licenza, o Concello poderá liquidar o Imposto sobre Construcións Instalacións e obras que consiste nunha porcentaxe non superior ao 4 por 100 do custo real e efectivo da obra.

Fai falta advertir que a colocación de carteis de publicidade nas fachadas exteriores das edificacións está considerada como obra menor.

3.- Consellería de Sanidade: Licenza de Fabricante

Órgano competente para a concesión

As solicitude para obter a licenza de funcionamento de deberán ir dirixidas á Delegación Provincial da Consellería de Sanidade correspondente ao lugar de establecemento do fabricante ou entidade solicitante. As devanditas solicitudes deberán presentarse segundo o modelo normalizado que figura no anexo I do Decreto 294/2004, do 14 de outubro, e irán subscritas pola persoa física ou, se é o caso, polo representante da persoa xurídica, que sexa titular do establecemento.

Documentación que debe achegarse que solicitude

Coa solicitude achegarase a seguinte documentación:

1. Documento acreditativo da personalidade do solicitante (DNI) e, se é o caso, da representación que ten.
2. Cando o solicitante sexa unha persoa xurídica, CIF e copia da súa constitución e certificación da súa inscrición no Rexistro Mercantil, se é o caso.
3. Nome comercial do establecemento e dirección para efectos de notificacións.
4. Memoria da estrutura organizativa, relación dos produtos que se van a fabricar, garantía da calidade dos produtos que se van a fabricar e a execución dos procedementos e controis procedente.
5. Plano das instalacións.
6. Relación do equipamento e documentación relativa ás operacións de mantemento e calibración do equipamento e utensilios que o requiran.
7. Relación dos procedementos de fabricación e dos procedementos normalizados de traballo.
8. No caso de que no proceso de fabricación concorran outras persoas físicas ou xurídicas, declaración do nome e dirección dos subcontratados, describindo as actividades e medios dispoñibles para realizalas, achegando os contratos correspondentes e os procedementos de fabricación e control utilizados, e copia cotexada da licenza de funcionamento como fabricante de produtos sanitarios a medida, excepto no suposto recolleito no segundo parágrafo da epígrafe 1º do artigo 1 do Real decreto 437/2002, do 10 de maio.
9. Identificación do responsable técnico, titulación que acredite unha cualificación adecuada en función dos produtos que teñen ao seu cargo, compromiso escrito de exercer a supervisión directa da actividade realizada pola empresa, responsabilizándose, así mesmo, das actividades realizadas nas propias instalacións ou nas instalacións dos subcontratados e, de ser o caso, declaración de non atoparse en situación de incompatibilidade profesional.
10. Resto de persoal, con indicación da formación e a cualificación adecuada para as actividades que van desenvolver.
11. Memoria en relación co sistema de arquivo documental e co rexistro de produtos fabricados dispostos para a súa utilización. O arquivo documental de fabricantes debe conter, as prescricións dos produtos sanitarios a medida emitidas polos correspondentes facultativos.
12. Identificación da persoa responsable das actuacións relacionadas co sistema de vixilancia.
13. Memoria en relación co procedemento para aplicar as medidas de restrición ou seguimento da utilización dos produtos que resulten adecuadas ou que determine a autoridade competente.
14. Xustificante de ter abonada a taxa correspondente.

Prazo para resolver

O prazo máximo para resolver as solicitudes de licenza de funcionamento aos fabricantes de produtos sanitarios a medida será de seis meses. Transcorrido devandito prazo sen resolución expresa entenderase concedida a licenza.

Vixencia e revalidación da licenza

As licenzas de funcionamento reguladas neste decreto terán unha vixencia de cinco anos a partir da data da súa concesión ou revalidación, debendo indicarse de forma expresa na concesión ou revalidación da licenza.

Os interesados deberán solicitar a revalidación da licenza. En caso de non solicitala oportunamente, entenderase que o fabricante renuncia ao dereito de revalidala, sen prexuízo de que poida solicitar unha nova licenza.

As solicitudes para a revalidación da licenza de funcionamento de fabricantes de produtos sanitarios a medida, dirixidas á correspondente delegación provincial da Consellería de Sanidade, deberán presentarse segundo o modelo normalizado que figura no anexo II do Decreto, xunto co xustificante de liquidación da taxa correspondente.

4.- Tesourería Xeral Da Seguridade Social

O exercicio por conta propia da actividade, unha vez que se produza o alta no IAE e preséntese o alta censual ante a Axencia Estatal de Administración Tributaria, require a presentación da declaración de alta do titular da actividade no Réxime Especial de Traballadores Autónomos, acompañando copia das citadas declaracións ante Facenda e, no seu caso, da escritura de constitución da sociedade debidamente rexistrada no rexistro mercantil.

5.- Administración Local: Xestión de Residuos Sólidos

As Entidades Locais, a través da licenza de apertura de establecementos, esixirán con carácter previo a concesión estar en posesión dun contrato con xestor autorizado para a recollida de residuos non perigosos xerados na actividade. Esta materia será obxecto dunha circular específica.